Θύμα σεξουαλικής βίας 1 στις 3 γυναίκες στην Ευρώπη

Λόγω της Διεθνούς Ημέρας για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών σήμερα 25 Νοεμβρίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ύπατη Εκπρόσωπος κα Φεντερίκα Μογκερίνι εξέδωσαν την ακόλουθη δήλωση:

«Η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών είναι βία κατά ολόκληρης της ανθρωπότητας και δεν θα έπρεπε να έχει θέση στην Ευρώπη, αλλά και πουθενά αλλού στον κόσμο. Όλοι μας, όμως, γνωρίζουμε ότι, παρά τη δέσμευσή μας, εξακολουθούμε να απέχουμε πολύ από τη λύση του προβλήματος.

Η βία κατά των γυναικών ασκείται παντού. Κανένα μέρος δεν είναι ασφαλές, ούτε καν το σπίτι. Το αντίθετο μάλιστα. Οι γυναίκες γίνονται στόχοι στο σπίτι και στον χώρο εργασίας, στο σχολείο και στο πανεπιστήμιο, στον δρόμο, σε καταστάσεις εκτόπισης και μετανάστευσης και, όλο και περισσότερο, στο διαδίκτυο, μέσω της διαδικτυακής βίας και της ρητορικής μίσους.

Το μέγεθος του προβλήματος παραμένει ανησυχητικό: μία στις τρεις γυναίκες στην Ευρώπη έχει υποστεί σωματική και/ή σεξουαλική βία. Σχεδόν όλα τα θύματα της εμπορίας ανθρώπων και της σεξουαλικής εκμετάλλευσης στην ΕΕ είναι γυναίκες και κορίτσια.

Στις αναπτυσσόμενες χώρες, ένα στα τρία κορίτσια παντρεύεται πριν από την ηλικία των 18 ετών. Υπάρχουν τουλάχιστον 200 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια που έχουν υποστεί ακρωτηριασμό των γεννητικών τους οργάνων, πρακτική που εξακολουθεί να εφαρμόζεται σε περίπου 30 χώρες.

Ως ΕΕ και διεθνής κοινότητα, είμαστε υπεύθυνοι να τηρήσουμε τη δέσμευσή μας για πρόληψη, ανοικτή απόρριψη και καταδίκη όλων των πράξεων βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών.
Είναι επίσης καθήκον μας να στηρίξουμε και να προστατεύσουμε τα θύματα, δημιουργώντας ένα ασφαλές περιβάλλον ώστε να μπορούν να καταγγείλουν τις εγκληματικές πράξεις που διαπράχθηκαν σε βάρος τους.

Η ΕΕ δεσμεύεται να εξακολουθήσει να εργάζεται άοκνα με τους εταίρους της για την ενίσχυση των νομικών πλαισίων και των θεσμών, τη στήριξη της ανάπτυξης και της εκπαίδευσης, τη βελτίωση των υπηρεσιών για τις επιζώσες, την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτίων της βίας, την προώθηση της χειραφέτησης των γυναικών.

Για να σταματήσει όμως η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών απαιτείται σθεναρή δέσμευση, όχι μόνο σε θεσμικό επίπεδο. Απαιτείται ευρεία συμμετοχή διεθνών οργανώσεων, ΜΚΟ και της ευρύτερης κοινωνίας των πολιτών. Και πάνω απ’ όλα, απαιτείται η συμμετοχή των ανδρών.

Ο στόχος μας είναι λοιπόν σαφής: να εξαλειφθεί η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών. Η ΕΕ θα παραμείνει στην πρώτη γραμμή αυτής της διεθνούς κινητοποίησης για την προάσπιση των δικαιωμάτων κάθε γυναίκας και κάθε κοριτσιού για μια ζωή με ελευθερία και ασφάλεια. Εργαζόμαστε για το αύριο και για το σήμερα, καθώς οι γυναίκες είναι το στήριγμα κάθε δίκαιης, ανοικτής, ανεπτυγμένης και δημοκρατικής κοινωνίας και τίποτα δεν πρέπει να τους στερεί την ελευθερία να διαδραματίσουν τον ρόλο τους με ελευθερία και ασφάλεια».

Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει σε εφαρμογή σημαντικά μέτρα για την εξάλειψη αυτής της βίας. Μεταξύ άλλων,

η οδηγία της ΕΕ για τα δικαιώματα των θυμάτων διασφαλίζει περισσότερα και ισχυρότερα δικαιώματα για τα θύματα εγκληματικών πράξεων και παροχή εξειδικευμένης υποστήριξης σε θύματα σεξουαλικής ή έμφυλης βίας.
Η Επιτροπή βρίσκεται στη διαδικασία ολοκλήρωσης της προσχώρησης της ΕΕ στη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας.
Το πρόγραμμα «Δικαιώματα, Ισότητα και Ιθαγένεια» βοηθά στην αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών και των παιδιών με τη χρηματοδότηση βασικών έργων που επικεντρώνονται στην πρόληψη της έμφυλης βίας, στην υποστήριξη των θυμάτων καθώς και των γυναικών και των κοριτσιών που διατρέχουν κίνδυνο, στην εκπαίδευση των επαγγελματιών και στην ανάπτυξη ικανοτήτων στις υπηρεσίες.
Η ΕΕ καταπολεμά επίσης τη βία κατά των γυναικών εκτός της ΕΕ.

Κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών έχουμε στηρίξει περισσότερα από 1,5 εκατομμύριο γυναίκες και κορίτσια παρέχοντάς τους υπηρεσίες για την προστασία και τη φροντίδα που σχετίζονται με τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων. Οι προσπάθειες πρόληψης έχουν θετικό αντίκτυπο: περίπου 3.000 κοινότητες, που αντιπροσωπεύουν 8,5 εκατομμύρια άτομα, έχουν ανακοινώσει δημοσίως ότι εγκαταλείπουν την πρακτική αυτή.
Όσον αφορά τον γάμο παιδιών, η ΕΕ έχει αναλάβει σειρά πρωτοβουλιών για την αλλαγή της νοοτροπίας και των πρακτικών όσον αφορά τα δικαιώματα των κοριτσιών, οι οποίες απευθύνονται σε περισσότερα από 1,6 εκατομμύρια άτομα.

Ιστορικό
Η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών είναι μια ευρέως διαδεδομένη και καταστροφική παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων που εκδηλώνεται σε ολόκληρη την υφήλιο. Η ΠΟΥ εκτιμά ότι το ένα τρίτο των γυναικών και των κοριτσιών σε ολόκληρο τον κόσμο έχουν πέσει θύματα βίας σε κάποια στιγμή της ζωής τους. Οι αριθμοί μπορεί να είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου, καθώς αυτό το είδος βίας σε μεγάλο βαθμό δεν καταγράφεται λόγω της σιωπής, του στιγματισμού και της ντροπής που το περιβάλλει. Κατά συνέπεια, πολλοί δράστες παραμένουν ατιμώρητοι.

Εκτός από τις προαναφερθείσες πρωτοβουλίες, η ΕΕ έχει εκδώσει την οδηγία για τα δικαιώματα των θυμάτων, η οποία διασφαλίζει περισσότερα και ισχυρότερα δικαιώματα για τα θύματα κάθε εγκληματικής πράξης. Βάσει των κανόνων αυτών, τα πλέον ευάλωτα θύματα, όπως τα θύματα σεξουαλικής βίας, τα θύματα έμφυλης βίας και τα θύματα βίας στο πλαίσιο προσωπικών σχέσεων, έχουν πρόσβαση σε εξειδικευμένες υπηρεσίες υποστήριξης. Η υποστήριξη αυτή περιλαμβάνει πρόσβαση σε καταφύγια για τα θύματα που χρειάζονται ένα ασφαλές μέρος, καθώς και στοχευμένη και ολοκληρωμένη στήριξη, συμπεριλαμβανομένης μετατραυματικής υποστήριξης και συμβουλευτικής. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρακολουθεί στενά την εφαρμογή της εν λόγω οδηγίας στα κράτη μέλη και έχει λάβει μέτρα κατά των κρατών μελών που δεν έχουν μεταφέρει πλήρως ή ορθά τους ενωσιακούς κανόνες στο εθνικό τους δίκαιο.

Επιπλέον, η ΕΕ αναγνωρίζει την εμπορία ανθρώπων και σωματεμπορία ως βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών και η διάσταση αυτή εξακολουθεί να αποτελεί επίκεντρο βασικών δράσεων στο πλαίσιο του ενωσιακού νομικού και πολιτικού πλαισίου, με βάση την οριζόντια εντολή του συντονιστή δράσης κατά της εμπορίας σε επίπεδο ΕΕ (Επισκόπηση 2012-2016 και 2017-2018).

Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (EIGE) δημοσιεύει σήμερα νέο οδηγό αξιολόγησης των κινδύνων για την αστυνομία, που θα βοηθήσει τις αρχές επιβολής του νόμου και τον τομέα της υγείας να συνεργάζονται καλύτερα ώστε να προλαμβάνουν επαναλαμβανόμενες πράξεις συντροφικής βίας και να σώζουν ζωές.

Κατά προτεραιότητα στην εξωτερική δράση της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εργάζεται για την ολοκλήρωση της προσχώρησης της ΕΕ στη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας — την πρώτη πράξη στην Ευρώπη με την οποία θεσπίζονται νομικά δεσμευτικά πρότυπα για την πρόληψη της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας, την προστασία των θυμάτων και την τιμωρία των δραστών. Η πλήρης αντιμετώπιση αυτού του είδους βίας σε όλες τις μορφές του αποτελεί υποχρέωση του κράτους, το οποίο οφείλει να λαμβάνει τα αναγκαία μέτρα πρόληψης, προστασίας και δίωξης. Σε συνεργασία με τα Ηνωμένα Έθνη, η ΕΕ έχει δρομολογήσει την πρωτοβουλία Spotlight, μια πολυετή πρωτοβουλία σε παγκόσμιο επίπεδο με επίκεντρο την εξάλειψη όλων των μορφών βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών. Με μια άνευ προηγουμένου αρχική επένδυση 500 εκατομμυρίων ευρώ προστατεύουμε και δίνουμε φωνή σε αυτές τις γυναίκες και τα κορίτσια που φιμώθηκαν από τις κοινωνίες τους και τώρα θέλουν να υψώσουν τη φωνή τους. Το 2017 και το 2018 εκτιμάται ότι η ΕΕ διέθεσε πάνω από 62 εκατ. ευρώ σε ανθρωπιστική βοήθεια για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της σεξουαλικής βίας και της έμφυλης βίας παγκοσμίως, στο πλαίσιο των προγραμμάτων της για την προστασία και την υγεία.

Τέλος, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα φωτίσει την έδρα της στις Βρυξέλλες, το κτίριο Berlaymont, με πορτοκαλί φώτα το βράδυ σήμερα, για να εκφράσει την υποστήριξή της στην καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών.